Başucunuzda Durmalık Nefis Üç Kitap

İlki psikiyatrist olmasına rağmen aldığı eğitimler sonrasında fonksiyonel tıp alanında da en bilgili ve işinin ehli genç isimlerden biri olan Dr. Deniz Şimşek'in Birim adlı kitabı. Bütünsel iyileşmeyi bilimsel bir yaklaşımla ele alan Deniz Şimşek, pek çok kronik hastalığın çözümünün ve sağlığa ulaşmanın yolunun vücudun ihtiyaçlarını hücresel düzeyde karşılamak ve ruhsal sağlığın üzerimizdeki etkisini anlamaktan geçtiğini söylüyor. Neredeyse tüm hastalıkları Bağırsaklar-İnflamasyon-Ruhsal sistem-İnsülin direnci-Metilasyon ana başlıklarıyla ele alarak gerçek bir iyileşme sağlanabileceğinin anlatıldığı bu başucu kitabı sayesinde kendi sağlığınız adına yapabileceklerinizi ya da rahatsızlıklarınızın çözümünün nerelerde yattığını görebileceğinizi, tahlillerinizi az çok yorumlayabileceğinizi ve kendinizi kimlere teslim edebileceğinizi öğreneceksiniz. Altını çizerek okunan pek çok yeri olan kitabın fazla tıbbi içerik içeren yerleri de mevcut, ama her detayı da sindirerek anlamak zorunda değiliz. Sonuçta doktor olmak için değil sağlıklı olmak ya da bilinçli bir hasta olarak yapabileceklerimizi öğrenmek için okuyoruz, değil mi? ;) Evde bulunması gereken kitaplardan bana göre.     

Sırada Wilhelm Schmid'in Mutsuz Olmak üzerine kısa ve öz bir yüreklendirmesi yer alıyor. Sadece 90 sayfalık bu mini minnacık kitap öyle bir bam telime dokundu ki anlatamam. Çağımızın en büyük sorunu olarak görüyorum "sürekli mutlu olmak zorundaymışız" gibi düşünülmesini ve yaşanmasını. Gerçekçi bakış açısını yitirmemize, sağlıksız beklentiler beslememize, sürekli zirveye çıkma çabasıyla yaşayıp sürekli tepe üstü çakılmamıza neden olan bir durum bana göre bu mutlu olma baskısı. Kronik stresin de kaynağı oluyor haliyle ve ne bireysel ne de toplumsal iyileşmeye yol açıyor. Oysa mutsuzluk da insana dair ve çok doğal bir his değil mi? Hatta dünyaya ve yaşama gerçekçi baktığımızda mutluluktan daha sık yaşanması olası bir duygu. O halde neden bunun aksi için zorluyoruz kendimizi? Neyse, ben susayım da "mutluluk diktatörlüğü"nü Alman filozof Wilhelm Schmid anlatsın size.   

Ve her kadının kütüphanesinde illa ki bulunması gereken şahane kitap Kurtlarla Koşan Kadınlar'a geldi sıra. O kadar tadı damağımda kaldı ki bir haftada okuyabildiğim 220 sayfanın sonunda başka bir zaman devam etmek üzere kendisini yeniden Okunacaklar rafına kaldırdım. Çelişkili gibi görünen bu sözler pek gerçektir ve kitabı okuyan her canlı bunu bir gün anlayacaktır.;) Psikanalist ve cantadora (öykü toplayıcısı) Clarissa Estés'in yazdıklarını okurken ve sindirirken biraz enerji harcıyorsunuz ama sonrasında ruhunuzda bıraktığı lezzet gerçekten şahane. Ayrıca öyküler halinde düzenlendiği için elinize alıp bir seferde bitirmek yerine ara sıra dönüp kendisine bir öykülük bile sığınabilirsiniz. 

Kadın psişesine dair bugüne dek hazırlanmış en kapsamlı inceleme, sözlük ve rehber niteliğindeki bu kitabın her satırı altı çizilesi. Kadınların doğalarına, duygularına, sezgilerine dönüşünün muazzam farklar yaratacağını, içlerindeki doğal sesi keşfederek güç ve yaratıcılıklarını nasıl artıracaklarını mini masallar aracılığıyla anlatıyor Estés. İçinizdeki o vahşi kadını bulmaya dair de müthiş bir istek uyandırıyor ruhunuzda. Tüm kadınlara başucu kitabı olarak kütüphanelerinde bulundurmalarını öneririm.

Kitabınız bol olsun! 

Afiyet Olsun!

Maslak Oto Sanayi içinde bulunan PG Art Gallery, Şubat ayında Seda Gazioğlu'nun Afiyet Olsun sergisine ev sahipliği yapıyor. Mesajı çok sert de olsa estetik açıdan çok güçlü ve güzel bir sergi bu. Çoğunlukla yerleştirmelerden oluşuyor. Üst katta ise video çalışmaları bulunuyor. 

Seda Gazioğlu, ziyaretçileri kurgusal bir yemek masasıyla karşılıyor. Sanatçı, bitmek bilmeyen türcülüğün irdelendiği bu masada, izleyiciyi gerçekler ve alışkanlıklarıyla yüzleşmeye davet ediyor. Sergide aynı zamanda, “Dominion Movement” tarafından drone ve gizli kameralarla çekilen endüstriyel hayvancılık sektörünün iç yüzünü gösteren bir belgesel gösterimi de yer alıyor. Konuyu farklı disiplinlerde de ele alan sanatçı, sözü ve müziği kendisine ait “Kimiz Ki Biz” isimli şarkısını da yine kendi hazırladığı animasyonlarla bezeli klibi ile birlikte sergiyle eş zamanlı olarak yayımlamış. Üretim
aşamasında kullandığı pek çok farklı medyum ile ifadesini pekiştiren Gazioğlu, izleyiciyi son dönemlerdeki tüketim alışkanlıkları ve hayvancılık endüstrisi üzerine düşünmeye davet ediyor.

Hazır olduğunda gel, çünkü sofra hazır.

 

Gel ki bugün gerçeklerle yüzleşelim ve alışkanlıklarımızı değiştirmeye cesaret edelim. Davranışlarımızla düşüncelerimiz arasındaki dengeyi bulalım.

Gerekirse tartışalım ama sonunda mutlaka sarılalım. Yeter ki sevelim ve yeni sorumluluklar alacak gücü toplayalım.

​

Ben, sen ve içindeki sen; ya da o an kim varsa etrafında ve belki de yalnız başına, yüzyıllardır yaptığımız gibi bir araya gelelim hakikatin sunulduğu bu masanın etrafında.

Hazır olduğunda gel, çünkü sonumuz yakın!

​

“Afiyet Olsun”

Her bir tabağa ve yanındaki kaşıklara, üstlerindeki hayvan ve insan işlemelerine hayran kalacaksınız. Tabaklarda hayvanlar, kaşıklarda ise bu kıyıma aracılık eden insanlar yer alıyor. Masanın üstünde üzerinde akrilik boya ve ojelerle gözler boyanmış kristaller ise evrenin göz yaşlarını simgeleyerek adeta "gör beni" diyorlar. Çok sevdim bu küçük ama etkisi büyük sergiyi. Umarım sizler de seversiniz.

İyi gezmeler. 

Kız Kardeşler ve Nefes

İki müthiş film bırakıyorum sizler için bu karlı hafta sonuna. Biri bir Türk filmi: Kız Kardeşler. Emin Alper'in yazıp yönettiği çok doğal, çok hakiki, çok kendine has sıkıntılı hallerle dolu bir Anadolu taşrası filmi. Üç kız kardeşin üçünün de oyunculukları harika. Cemre Ebüzziya'yı biraz biliyorduk başka filmlerden ama ortanca ve küçük kardeşleri canlandıran Ece Yüksel ve Helin Kandemir'e tam anlamıyla hayran kaldık diyebilirim. Ayrıca en büyük abla Reyhan'ın evlendirildiği yarım akıllı çoban Veysel karakterini canlandıran Kayhan Açıkgöz de favorilerimizden oldu. Kısaca konuya gelecek olursak annelerinin ölümünün ardından genç yaşta öksüz kalan üç kız kardeşin "neresi olursa olsun gidelim, yeter ki buradan kurtulalım" hissiyatıyla dolu sıkışıp kalmış köy yaşantılarına tanıklık ediyoruz. Besleme olarak verildikleri evlerden çeşitli nedenlerle dönüp yeniden baba ocağında bir araya gelmelerine rağmen bir an önce gitme çabası ve yarışı içindeler.  Her birinin ayrı bir içe işleyen hikayesi var. Ve hiçbiri kurtuluş umudu olarak bel bağladıkları şehirli karakterlerin -bu durumda doktor Necati'nin, hatta belki Ankara'daki teyzenin temsil ettiği- zerre kadar umurunda değil. O kadar güzel diyalogları olan, duygu dolu ama sömürüsüz ve yapmacıksız bir film ki her dakikasına hayran oldum. Kesinlikle izlemenizi öneririm.

Andrew Garfield ve Claire Foy'un baş rollerini üstlendiği bir gerçek yaşam öyküsü var sırada: Nefes. İnanılmaz ilham verici ve gerçek anlamda bir aşk hikayesi bana göre. Anlamlı bir hayatın ve her şeye rağmen nefes aldığın sürece dolu dolu yaşamanın ve sevmenin ne demek olduğunu bu kadar kısacık bir sürede ancak bu güzel film ve yaşam öyküsü anlatabilir herhalde. Filmin konusu kısaca şöyle: 1950'li yıllarda birbirlerine çok aşık olarak evlenen genç çift Diana ve Robin Cavendish, evliliklerinin ilk yıllarında görev için Kenya'da yaşarlarken ve Diana hamileyken bir anda hayatları tamamen değişir. 28 yaşında çocuk felci yüzünden bir anda tamamen yatalak hasta olarak kendisine biçilen birkaç aylık yaşamı sürmek zorunda kalan bir Robin ve yeni doğum yapmış bir Diana ve kucaklarında Jonathan olarak yepyeni ve çok zorlu bir yaşam mücadelesi beklemektedir. Ama burada hikayeyi değiştiren kişi tüm azmi, sevgisi, kocasını yüreklendirmesi ve desteklemesi ve bir an bile yaşam dışında bir seçeneğe yer vermemesiyle Diana olur. Çok acıklı, üzücü, korkunç bir öykü ve bir dram bekliyorsanız yanılıyorsunuz. Bu film umudun, sevginin, hayatta o tek nefes olduğu sürece neler başarılabileceğinin, nasıl başkalarına da yararlı olunabileceğinin, karanlığa ışık yakmanın, sevginin iyileştirici gücünün ve zarif sonların hikayesi. Ve bu gerçek yaşam öyküsü çiftin çocukları Jonathan Cavendish'in yapımıyla karşımızda. Mutlaka izleyin.  

O zaman artık yılların acısını çıkaracak kar gelsin mi? Şarap ve kahve stoklarımız tamam mı? Elmalı tarçınlı kek ya da üzümlü kurabiye kokuları evleri sarsın mı? ;)

İyi hafta sonları!

Bundan Sonra Her Şey Biziz ve Boyalı Peçe

Kitap önerileriyle karşınızdayım yine. Kanadalı kısa öykü ve roman yazarı Madeleine Thiene'in yazdığı Bundan Sonra Her Şey Biziz ile başlamak istiyorum. Her ne kadar insanoğlunun her dönem ve hiç durmaksızın kendine ıstırap düzeni kurduğunu bu kez Çin'den bir hikayeyle göstermesi açısından pek umut dolu diyemeyeceğim bir roman olsa da kesinlikle müthiş diye tanımlayabileceğim romanlardan biri. 2016 yılı Man Booker Ödülleri'nin finalisti de olmuş aynı zamanda. 1960'lı yıllarda Mao Zedong'un Kültür Devrimi'nden 1989 yılındaki Tiananmen Meydanı'ndaki öğrenci protestolarının sonrasında yaşanan katliama kadar zulüm, baskı, şiddet ve kıyım anlamında değişen hemen hemen hiçbir şey olmadığını görmek tam bir hüsran. Tabi bunun sadece Çin'de değil dünyanın her yerinde böyle olduğunu ve "roman icabı" olmadığını bilmek daha da büyük bir hüsran. Serçe, Kai ve Zhuli ana karakterleri üzerinden anlatılan bu doyumsuz hikayeyi mutlaka okumalısınız.

"Dünya kurulduğundan beri, geçmişte ve bugün, binlerce yıldır, iyi ve dürüst insan dediklerimiz böyle şeyleri görmeye, sadece bakmaya ve kurbanlar için adalet talep etmemeye alıştılar. Bu, yeryüzündeki en korkunç, en haksız, en adaletsiz ve en anlaşılmaz şeydir."

İkinci kitap ise klasiklerden. İngiliz roman, oyun ve öykü yazarı Somerset Maugham ile ilk tanışmam Ay ve Altı Peni romanı ile olmuştu. Hemen ardından bu romanını da sipariş vermiştim ama yeni okuyabildim. Hikayelerde gören bir arkadaşım "filmi de şahane, Naomi Watts ve Edward Norton oynuyor" dediğinde bir de baktım ki  IMDB listemde 9 verdiğim o nefis Painted Veil filminden bahsediyormuş. Yani filmi izlemişim ve hikayeyi biliyormuşum, ama benim için hiç fark etmiyor, zira iki senede bir film ve roman hafızamı resetliyorum sanırım, aklımda pek bir şey kalmıyor, kıh kıh. ;)

   

Gelelim konusuna: sosyal statü için annesinin zorlamasıyla Hong Kong'da bakteriyolog olarak görev yapan Walter ile evlenen yarım akıllı olarak tabir edebileceğimiz ;), sığ ve aklı beş karış havada, hoş bir genç kadın olan Kitty'nin önce Hong Kong'da sonra ise Çin'de koleranın hüküm sürdüğü küçük bir kasabada geçen evliliklerinin çalkantılı bir dönemine tanıklık ediyoruz. Çok dedikodu var ama anlatmayayım, tadı kaçmasın. Siz de okuyun, çay-çekirdek eşliğinde Kitty'yi çekiştiririz. ;P Ama işin esprisi bir yana insanın kendi içindeki arayışlarını ve öz değerlendirmesini güzel anlatan ve yazım dilini çok sevdiğim bir yazar oldu S. Maugham. Otobiyografik özellikler taşıyan İnsanın Esareti romanını da alışveriş listeme ekledim bile. 

Bir de yıllar sonra elimize alıp okumalık bir gazete önerisinde bulunayım henüz duymamış olanlara. Haftalık gazete olarak çıkan Oksijen, gerçekten unuttuğumuz gazete okuma keyfini bize hatırlatmak için şahane bir kadroyla yayınlanmaya başladı.  Henüz çok yeni ama umarım hep böyle güzel içeriklerle, dopdolu devam eder. Günceli yanlı yansız anlatan bir sürü mecra var, biz ağırlıklı olarak kültür-sanat-yaşamdan yürüyelim demişler ve iyi ki de öyle yapmışlar. Hafta sonları kendisiyle buluşmayı iple çekeceğiz gibi görünüyor. 

Herkese iyi okumalar!

Nomadland ve Yeni Baştan ve Azizler

Eveet, her akşam Parliament Sinema Kulübü tadında film izleme seansları yaptığımız karantina gecelerinden öneriler olarak ortaya çıkan üç filmi yazayım sizlere. İlki merakla izleyip doğallığına ve gerçekliğine bayıldığımız Nomadland.  O dağ gibi güçlü duruşu ve bir o kadar da kırılgan yalnızlığıyla sürdürdüğü karavan göçebeliği yaşamıyla Fern karakterini canlandıran Frances Mc Dormand, oyunculuk yapmamış, oynadığı karakter olmuş adeta. Göçebelik yaşamı sırasında karşılaşılan kişilerle kurulan ilişkiler, onların hikayeleri, bağ kurmalar, yeniden yollara düşmeler, yolda tekrar karşılaşmalar ya da bazen bir daha hiç karşılaşmamalar... Böylesi bir hayatın hem maddi ve manevi zorlukları hem de o sonsuz özgürlük hissi... Aidiyet yoksunluğu değil de her yere ait hissetme duygusunun zenginliği... Chloe Zao yönetmenliğinde roman gibi bir film olmuş. Mutlaka izlemelisiniz. 

Fransız filmlerine ve dizilerine bayılırım. Fransızların sanata bakışlarına bayılırım. Yaşama bakışlarıyla da paralel bir durum sanırım bu. Çok özgür, çok aşk dolu, karmaşa dolu görünen ama aslında sınırsız olasılığa açıklık içeren, çok estetik ve aynı zamanda çok doğal bir tarzları var bence. Yeni Baştan adıyla Türkçeleştirilmiş bu film de içinizi ısıtacak türden ve ilginç bir konusu olan bir Fransız filmi. Victor'un sıkıntılı bir dönemden geçtiği orta yaşlarında, oğlunun da içinde bulunduğu bir proje sayesinde hayatının en keyifli dönemlerine dönme fırsatını kullanmasını izliyoruz filmde. Dekoruyla, kostümüyle, oyunculuklar ve diyaloglarla her şey öyle bir gerçeklikle hazırlanıyor ki Victor 40 yıl önce hayatının aşkıyla tanıştığı anlara geri dönüyor. O cafeye, o arkadaş grubuna, o ev partilerine, o müziklere, o yaşananlara... Siz hayatınızın her şeyiyle canlandırılacak hangi dönemine dönmek isterdiniz? O enerjiyle şimdiye dönmek nasıl olurdu? Güzel kafalar bunlar. ;) İzleyiniz.    

9 Kere Leyla hüsranı sonrasında Azizler'e de temkinli yaklaşmıştık ama kendisiyle tanıştığımıza pek memnun olduk. Haluk Bilginer ve Engin Günaydın'ın baş rollerini paylaştığı filmde Binnur Kaya, Okan Yalabık ve Öner Erkan gibi ünlü oyuncular da yer alıyor. Taylan Biraderlerin Netflix için çektiği filmin senaryosu ise canımız Berkun Oya'dan. Yalnızlığı, ölümü, Caner'in "denyoluğunu" ( ;) ) güldürürken düşündürten şahane bir kara komedi filmi olmuş Azizler. İzlemediyseniz öneririm. 

Bu arada izlediklerimiz burada yazılı olanlarla sınırlı değil tabi. Araya bir sürü diziler, belgeseller, pek de bir şeye benzemeyen filmler de giriyor. Mesela Berkun Oya demişken Bir Başkadır'ı çıkar çıkmaz izleyip bayıldığımızı söylemiş olayım. Fransızlar demişken sırf Paris sokaklarını  izlemeniz için bile Lupin dizisini tavsiye edebilirim. Üç saatimizi boşa harcadığımızı düşündüğümüz Super Deluxe adlı Hint filminde bile bayıldığım bir şey olarak fotoğraf karelerini söyleyebilirim mesela. Zira filmin her karesi o kadar şahane ve rengarenk fotoğraflara benziyordu ki bittiğinde dev bir Hindistan sergisi gezmiş gibi hissettim. Sonra Gain'de yayınlanan ve Devin Özgür Çınar ve Engin Günaydın'ın oynadığı mini minnacık dizilerden oluşan 10000 Adım'ı bayılarak izliyoruz. Yine Gain'deki Psikolog'u da izliyoruz, ama öyle grup terapi olmaz yahu, abartmayın lütfen! ;)  Netflix'teki ev ve tasarım programlarının hastasıyım, Dream Home Makeover da onlardan biri. Yani demem o ki en az TV izleyen ve 6 aydır TV'yi açmamış olan ben bile karantina sayesinde baya bir ekran mesaisi yapar oldum. Hepsini yazmasam da, Instagram hikayelerinde mutlaka paylaşıyorum. Mesela bu akşam da Call My Agent'ın ikinci sezonuna başlayacağız. Bekleriz. ;)

Mindfulness Yolculuğu Önerileri

Bitmeyecek bir yola çıktım bir süredir. O yolculuktaki en sevdiğim yol arkadaşlarımdan bazılarını da sizlerle paylaşmak istedim. Mindfulness konusuna ve içsel araştırmalara ilgi duyanlar için en çok yararlandığım kitapları aşağıda paylaşıyorum.  

Bu kitaplar öyle "okudum, şunu öğrendim", "konusu bu" türünden kitaplar olmadıklarından dolayı kitap postu yapmayıp bu şekilde sadece fotoğraf olarak koymayı ve ilgilenenlerin aralarından istediklerini almalarının daha iyi olabileceğini düşündüm. Zaten okuyunca da içinden herkes kendi yolculuğuna uyan bölümü alacaktır. Belki de yolculuğun farklı aşamalarında yeniden aynı yol arkadaşına ihtiyaç duyacaktır. Instagram hesabımda da öne çıkanlarda "Farkındalık" adı altında önerilerimi tutuyorum. İlgilenenlere duyurmak istedim.   

***

Hazır konu açılmışken üç Instagram hesabı önerisi de yapayım bu alanla ilgili. 

1) @berrakyurdakul: kitaplarıyla tanıyanlarınız mutlaka vardır ama Instagram üzerinden de kesinlikle takip etmelisiniz. Hem post'ları, hem düzenlediği atölyeler, hem de IGTV sohbetlerinin doyumsuz olduğunu düşünüyorum. Budizm felsefesi ve zihin eğitimi konusunda benim bir numaram. Pek seviyorum. 

2) @gunsuengin: Mindulness eğitmeni ve Mindlight Türkiye'nin kurucusu Günsu Engin'in de postları ve Perşembe günleri Zoom ve Youtube üzerinden yaptığı Tetikte Dinginlik sohbet ve meditasyon serileri kaçmaz. Canlı izleyemeseniz de Youtube kanalına üye olup izlemenizi ve onun yönlendirmesiyle meditasyon yapmanızı çok öneririm. İlgilenenler için 20 Şubat'ta yeni bir eğitim programı açtığını da belirteyim. 

3) @serdarprem: Henüz karantina dönemi yeni başlamışken ve şahsen Korona'dan çok kendi bambaşka dertlerime gömülmüşken keşfettiğim ve bambaşka bir bakış açısıyla bambaşka çıkış yolları bulmama neden olduğu için çok yararlandığım isimler. Ücretsiz düzenlediği Eckhart Tolle'nin Şimdi'nin Gücü atölyesine ve pek çok canlı sohbet ve meditasyon seansına da katıldık ve kendisine çok bayılıyoruz.  (Şimdi'nin Gücü yukarıdaki fotoğrafta niye yok derseniz, daha önceki bir post'ta paylaştığım için yeniden eklemedi ama siz var sayın ;) ) Serdar Prem'in Tantra eğitmeni olduğunu da hatırlatmak isterim ilgilenenlere. 

Sahip olduğum ve bir nedenle olmadığım maddi ve manevi her şeye şükrettiğim gibi yaşadığım iyi ve kötü her türlü deneyim için de şükrediyorum. "Kötü" diye adlandırdığım o deneyimler olmasaydı bu yola çıkmazdım ve bu kitapların ve bu isimlerin adlarını bile duymamış olurdum muhtemelen. O yüzden ne mutlu yaşananların bize kattıklarına, yol üstünde karşımıza çıkanlara ve çıkacaklara. 

İyi haftalar hepinize. 

Atmaca ve Manves City

İki güzel Türk romanı ile haftayı kapatıyorum bu kez. İlki çok sevdiğim Hikmet Hükümenoğlu'nun son romanı Atmaca. Kitabın ana karakteri Ömer bizim kuşaktan, o yüzden öfkesini, bastırdıklarını, isyanını, yaşayabildiği ve yaşayamadığı aşklarını da daha bir anlayarak okuyabiliyorsunuz haliyle. 90'lı yıllarda lisede olan Ömer'in ailesine, sisteme, düzene olan, yapıcı değil de sürekli eleştiri dolu yıkıcı öfkesinin, umutsuzluk ve hayal kırıklığının en sonunda bir miktar da olsa umut verici ya da hiç değilse yıkıcı olmayan bir şeylere dönüşmesinin hikayesi. Eleştirdiği insanların görünmeyen eylemlerinin de ne kadar verimli ve etkili olabileceğini göstermek açısından da güzel kurgulanmış bir hikaye. Farklı ve hepsi de tanıdık bakış açılarını ve halleri görüyoruz bizim yarı kayıp kuşağın sanki. Çok öneririm.  

Benim için Latife Tekin Sevgili Arsız Ölüm'dür. Onun da üstüne çıkan bir romanı olmadı daha bana göre. Ama en son Sürüklenme ile birlikte çıkardığı Manves City romanını çok severek okudum (Sürüklenme o kadar sarmamıştı doğrusu). İki romanda da işçilerin, yoksullukla ve haksızlıkla mücadele edenlerin, direnenlerin hikayeleri anlatılıyor. Manves City'de bunlar Erice kasabasındaki iki çocukluk arkadaşı Nergis ve Ersel üzerinden anlatılmış. Hapisten çıkıp üvey kızını bulmak üzere kasabaya geri dönen Ersel'in bu kez işsizlik ve yoksulluk dışında mücadele etmesi gereken ve çok daha tehlikeli bir şey daha olacak bu sefer. Bu ahlaksız kumpastan kurtarabilecek mi kendini diye okuyup görmeye değer.  

"...ucuz ömrün kahkahasına gözyaşına kıymet biçilmez..." 

Hazır evlerimizde karla kaplı bembeyaz bir hafta sonuna girmeden önce bu iki güzel kitap önerisini kahvenizin yanına eşlikçi olarak bırakıyorum. Keyifli okumalar. 

Uğural Gafuroğlu'ndan Zaman Tüneli

Sergisizlik canıma tak ettiği için Cuma günü Nişantaşı'nda Doku Sanat Galerisi ve Galeri Selvin'in Abdi İpekçi'deki yeni yerine uğradım geçen hafta. Ne yazık ki capcanlı sokaklar, oturabileceğimiz kahve dükkanları, sonrasında rahat rahat gezebileceğimiz mağazalar olmadıktan sonra sergi gezmenin de eski tadı yok elbette. Yine de Uğural Gafuroğlu'nun cam altı eserlerinden oluşan Zaman Tüneli sergisinden bahsetmeden geçmeyeyim dedim. Doku'da da çok güzel çalışmaların olduğu bir karma sergi var ama biriken bir sürü tablo nedeniyle ortam biraz karışık. Ama yine de yolunuz düşerse uğramanızı öneririm. 

Cam altı eserlere gelecek olursak önce size teknikle ilgili basın bülteninden alıntı yapacak olursam:

"Cam altı resim sanatının en belirgin özelliği, camın arka yüzeyinin boyanması. Uzaktan bakıldığında kâğıt ya da tuvale yapılan resimlere benzese de, çalışma yöntemi bu resimlerin tam tersine işliyor. Yaygın resim sanatından tek farkı, desenlerin camın arka yüzüne yapılması değil. Aynı zamanda çizim ve boyama sıralaması da tam tersine yapılıyor. Yaygın resim sanatında ayrıntılar en sona bırakılırken, cam altı sanatında ise resmi yapmaya desenden ve en belirgin ayrıntılarla başlanıyor. İmza ve tarihi en başta koymak gerekiyor. Daha sonra çizgiler arasındaki yüzeyler ve en son olarak da fonda görünen renkler çalışılıyor. Bunun nedeni, yapılan bir motifi silmenin, rötuş yapmanın ve sonradan motif eklemenin neredeyse imkânsız olması. Cam altı resim tekniği, bu yönüyle ve tersten çalışılmasıyla, yağlı boya gibi diğer resim sanatlarından daha zor. Ustalık ve sabır gerektiriyor."

Uğural Gafuroğlu'nun eserlerindeki esprili yaklaşımına, çeşitli yerlerde kullandığı çikolata kağıtlarına ve kuş tüylerine bayıldım desem. İlk fotoğrafta koltuktaki yastıkların Mozart çikolatası ambalajları olduğunu fark edenler el kaldırsın. ;) Benim en bayıldığım ikili ise altta:

Uğural Gafuroğlu'nun kompozisyonları, "cam altı boyutuyla geleneğe", "parça-bütün ilişkisi ve yapıt farklı kavram, strüktür, elemanlara dayalı bir gerçekliktir" gibi yanlarıyla da modern bir söyleme ayak uyduruyor. Eserlerinde hemen her şeyi imge boyutunda yakalayabilme ve anlamlandırma şansına sahipsiniz bir izleyici olarak.

Ben çok sevdim bu rengarenk dünyayı. Görmenizi öneririm. 

İyi haftalar.

Sergi Haberi: Dünya Diye Bir Yer

Selma Gürbüz’ün İstanbul Modern’de 31 Mart'a kadar gezilebilecek “Dünya Diye Bir Yer” adlı sergisi sanatçının son otuz beş yıldır devam eden sanatsal üretimine birtakım tematik duraklar çerçevesinde bakıyor.

Selma Gürbüz’ün içinde yaşadığımız dünyadan beslenen, kendine özgü imge dağarcığıyla yarattığı gizemli ve renkli dünyasında, insanlığa, doğaya, yaşama dair semboller ve hikâyeler hayat buluyor. Sanatçının daha önce sergilenmemiş yapıtlarını odağına yerleştiren sergi, Selma Gürbüz’ün zamandan ve mekândan bağımsız; masallar, mitler, söylencelerle örülü, incelikle işlenmiş yapıtlarını ziyaretçilerle paylaşıyor. Sergide, sanatçının resim, yerleştirme, desen, video ve heykel gibi farklı ifade araçlarıyla ortaya koyduğu yüzden fazla yapıtı yer alıyor.

Selma Gürbüz’ün insan hayvan melezi varlıkları, yapıtlarında sıklıkla kullandığı siyah gölgelerle tanımlanan, başka bir dünyaya aitmiş gibi görünen cinsiyetsiz figürleri, belirsiz bir doğa kesitinden alınmış hissini uyandıran bitki ve hayvan betimlemeleri, sanatçının zengin hayal gücüyle birleşerek, oyuncu, muzip ve benzersiz bir sanatsal dil doğurur. Her yapıtında farklı hikâyeler anlatan sanatçı, kolektif hafızamızdaki rüyaları, korkuları, iç yolculukları, ölüm ve yaşam temalarını yapıtlarında izleyiciyle paylaşır; onlarla yüzleşmemizi ve başa çıkmamızı ister.

Sanat pratiğinde hem doğu kültürüne hem de batı kültürüne ait ögeleri bir arada kullanarak, onlar arasında beklenmedik ilişkiler kuran Gürbüz, iki kültüre ait konu ve teknikleri ustalıkla yan yana getirir. Bir yandan İran, Hint, Türk minyatürü, Uzakdoğu sanatı ile ilişki kurarken, Batı resminin ögelerine de aşinadır ve yapıtlarında kullanır. Tuval üzerine yağlıboya çalışmalarıyla birlikte, 1980’li yıllardan bu yana çalıştığı el yapımı kâğıt üzerine mürekkep uygulamaları, kendine özel bir renk skalası kullanarak ürettiği optik illüzyon, ışık ve gölge oyunları, rüya ile gerçeklik arasında bir dünyaya kapı açan sembollere, figürlere, desenlere ve motiflere hayat verir. Uzun yıllardır pratik ettiği nefes tekniğiyle yapıtlarını üreten sanatçı, bu yaratım sürecini resmin içinde kaybolup, onun bir parçasına dönüştüğü bir meditasyon seansına benzetir.

Selma Gürbüz’ün izleyiciyi davet ettiği dünyasında, insan ve hayvan figürleri ten tene, birbirinden ayrılmaz birliktelik içinde tasvir edilir. Afrika seyahati sonrasında yaptığı resimler, bu kıtanın cömert, sıcak, bazen de tehditkar doğasında insan ve hayvanların birbirleriyle kesişen hayatlarını görselleştirir. Nijerya’da aynı zamanda bir nehrin adını taşıyan, Anadolu’daki bereket tanrıçası Kibele ile aynı karakteristik özelliklere sahip Oshun heykeli, doğanın doğurganlık, saflık, güzellik, aşk ve koruma duygularını bizlere aktarır. Dans eden iskeletler, zamansız mahluklar, insanlaşmış doğa tasvirleri, yaşam döngüsünün parçası olan ölüm, hayatta kalma, hastalanma ve şifa bulma temalarıyla ve bunların bilinçaltındaki tezahürlerinin görselleştirildiği yapıtlarla karşımıza çıkar.

“Dünya Diye Bir Yer” bir serginin ötesinde, Selma Gürbüz’ün yıllar içinde gittikçe rafine hale gelen sanat üretiminden süzülerek vücut bulan görsel bir ansiklopedi. Yapıtlar, yaşadığımız dünyanın gerçekliğinden uzak gibi görünse de, aslında bize hayatı, zamanın geçişini ve insanların bu döngüdeki hallerini anlatıyor. İzleyici, bu lezzetli ve şaşırtıcı hikâyeleri taşıyan görsel ansiklopedinin tasvirleri arasında tekinsiz olduğu kadar da keyifli bir kayboluş hissi yaşıyor.

Sanatçı Hakkında:

1960 yılında İstanbul’da doğan Selma Gürbüz, sanat eğitimine 1980 yılında İngiltere’deki Exeter College of Art Design’da başladı. 1984 yılında Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’nden mezun oldu. Paris, Roma, Buenos Aires ve Barselona başta olmak üzere, Japonya’nın farklı şehirlerinde de birçok sergiye katılan Gürbüz’ün yapıtları, Londra’daki The British Museum, Paris’teki Galerie Maeght Koleksiyonu, İstanbul Modern, Ankara Resim Heykel Müzesi gibi farklı koleksiyonlarda bulunuyor. Yurtiçinde ve yurtdışında sergilerini açmaya devam eden sanatçı, İstanbul’daki atölyesinde çalışmalarını sürdürüyor.

Sergi Haberi: "Şakir Eczacıbaşı: Seçilmiş Anlar"

İstanbul Modern, “Şakir Eczacıbaşı: Seçilmiş Anlar” sergisinde, 1960’lı yıllarda fotoğrafla ilgilenmeye başlayan Şakir Eczacıbaşı’nın (1929-2010) çalışmalarından bir seçkiye ev sahipliği yapıyor. Sergi, aralarında İstanbul Modern Fotoğraf Koleksiyonu’ndan da pek çok çalışmanın yer aldığı 300’ü aşkın fotoğrafa yer veriyor. 

Sanatı “dünyayı belli bir kişisel yorumla yeniden üretme uğraşı” olarak özetleyen Şakir Eczacıbaşı, fotoğrafın yanı sıra kültür sanat alanında önemli roller ve Türk Sinematek Derneği kuruculuğu ve İstanbul Kültür Sanat Vakfı Yönetim Kurulu Başkanlığı gibi görevler üstlendi. Dönemin kültür sanat alanına yön veren isimlerinden biri olan Eczacıbaşı, fotoğrafladığı öznelerin “içinde bulundukları ortamla, diğer insanlarla, araçlarla ve yollarla kurdukları ilişkiyi” aktarmaya çalıştı. 

“Seçilmiş Anlar”, Eczacıbaşı’nın fotoğrafçılık kariyerine başladığı 1960'lı yıllarda çektiği, “renklerin uyarıcı ve duygusal etkisinin” peşine düşen izlenimci fotoğraflarının yanı sıra 1980’lerden itibaren fotoğraf medyumunun biçimselliğini sorgulayan ve gündelik hayatın devinimini, belirsizliklerini ve değişimlerini yansıtan üretimlerini izleyicilerle buluşturuyor. Sergi, sanatçının, kuşağında sıklıkla hissettiğimiz “evrensel bir iletişim arama” arzusunu gözler önüne seriyor. 

Serginin küratörü Bülent Erkmen sanatçıyı ve sergiyi aşağıdaki sözlerle anlatıyor: 

“Şakir Eczacıbaşı, yapmak istediklerine, ilgilerine, ilgilendiklerine, hayata ve fotoğrafa iştahla, coşkuyla yaklaşırdı. Baktığı, gördüğü her şeyin, her anın fotoğrafını çekti. 50, 100, 150 fotoğraf onun, sesine de benzeyen gürül gürül fotoğraf dünyasını anlatmaya yetmez. Sergi, 300’ü aşkın fotoğrafla, Eczacıbaşı’nın hayata bakışındaki anların çeşitliliğini, renkliliğini, sıradan anlara sıra dışı bir duygu yükleyen görüntülerini, yerinde duramayan, kıpır kıpır kamerasının arkasındaki çok yönlü tutkuyu bu kapsamlı seçkiyle anlatmayı hedefliyor.”

Sergi 31 Mart'a kadar gezilebiliyor. İlgilenenlere duyurulur. 

Toprak ve Sessiz Bir Ölüm

Ölüm dolu olsa da gerçekten çok güzel iki kitap ile karşınızdayım. Hem ölüm de yaşama dair değil mi, niye kötü olsun? Belki de yaşamın en bilinmeyen parçası, önünde elimizi kolumuzu nereye koyacağımızı bilemediğimiz, bizi tuhaf hissettiren, o yüzden de göz göze gelmeye çekindiğimiz bir olgu. Her ne olursa olsun hepimizin hem kendimizde hem de sevdiklerimizde en az bir kez yaşayacağı bir hal bu. İşte Simone de Beauvoir'in Sessiz Bir Ölüm'ü tam da sevdiğin birinin ölümüne tanık olmakla ilgili. Yazarın kendi annesinin ölüm sürecini anlattığı bir kısa roman. Genellikle hastane odasında geçse de geriye dönüşlerle annenin yaşamını ve anne kız arasındaki nispeten kopuk ilişkiyi de anlatan bir roman. Sadece ölümle ilgili demek çok yanlış olur o yüzden. Aslında bir tür duygularla ve ilişkilerle yüzleşme romanı denebilir. Bilge Karasu çevirisiyle de tadından yenmiyor tabi. Öneririm.

Robert Seethaler'ın Toprak adlı romanı ise aslında kısa öykülerden oluşuyor gibi bir tat veriyor. Küçük bir kasabanın sakinlerinin ölüm hikayelerine gidiyoruz öykü tadındaki her bölümde. Ölmeden önce ne düşündüler, yaşamlarından geriye ne kaldı, hikayeleri nasıl, kırgınlıkları, öfkeleri, pişmanlıkları var mıydı, hayatlarına geri dönseler ne söylerlerdi... Bu ve bunun gibi soruların yanıtlarının yer aldığı hikayeleriyle ölen kasaba sakinlerinin yaşam öykülerine konuk oluyoruz. Böylece ölümün yaşamdaki yerini de görüyoruz. Ve ölen bir kişinin yaşamının hangi kesitini anlatmaya, hatırlamaya değer bulduğunu. Gerçekten çok ilginç bir roman ve tertemiz bir anlatım dili. Takip edilecek bir Alman yazar daha bulduğum için kendi adıma ayrıca çok mutluyum, çünkü okuduğum her Alman yazarda Alman edebiyatını çok sevdiğimi fark ediyorum.

Kısacası ölümle ilgili desem de iki roman da aslında basbayağı yaşamla ilgililer. İkisini de okumanızı öneririm. Şimdiden iyi okumalar.

Ve tabi ki iyi yıllar diliyorum. 2020'den hepimizin pek çok ders çıkardığını düşünüyorum. Yaşadığımız en harika yıl olmasa da bu anlamda çok değerliydi bence. 2021'in mümkünse biraz daha kolaylıkla geçmesini diliyorum. Ve hep olduğu gibi ne olursa olsun, fiziksel, ruhsal ve zihinsel sağlığımız yerinde olsun da gerisini illa ki hallederiz diyorum. Sevgiler hepinize.

Instagram Önerileri: Mark Hyman, The Magger, Root

Bundan sonra aklıma geldikçe bana göre takip edilesi Instagram hesaplarından da söz edeyim diyorum blogda. Madem sosyal medyada en çok zamanı orada geçiriyoruz, o zaman bunu hak ediyor demek ki. :) Tabi kişinin ilgi alanları da çok önemli hesapları takip ederken. Ben seyahat, kitap, dekorasyon ve sanat hesaplarını takip etmekten çok hoşlanıyorum. Son bir yıldır da fonksiyonel tıp ve sağlıklı yaşam ilgimden dolayı bu tür hesaplardan da pek çoğunu takip etmeye başladım. Her postta üç öneride bulunarak ilham aldığım ve severek takip ettiğim ve çok şey öğrendiğim ya da ruhuma iyi gelen hesapları sizlerle de paylaşmak istedim. O zaman başlayalım:

1) Dr. Mark Hyman: Fonksiyonel tıbbın babalarından @drmarkhyman. Yediklerinizin ilacınız olduğuna inananlardan. İngilizce paylaşımlarını takip edemem derseniz Türkçeye çevrilmiş Fonksiyonel Tıp Yaklaşımı ile Zihin Detoksu adlı çok kapsamlı bir kitabı da var. Günümüzde korkunç bir güce sahip ilaç ve gıda sektörünü düşündüğümüzde sağlık açısından bizi doğru yönlendirmeye çalışan fonksiyonel tıp uzmanlarını dönemin yel değirmenlerine karşı savaşan Don Kişot'ları gibi gördüğüm doğrudur. O yüzden bu alanda sık sık önerilerde bulunacağım sizlere. Dr. Mark Hyman'ın çok güzel sağlıklı tarifler de paylaştığını hatırlatayım.  

2) The Magger: Seyahat, sanat, mekan önerileri, proje ve sergi haberleri, ilham verici sanatçı işleri ile ilgili bizleri bilgilendiren bu hesabı takibe almanızı öneririm. @themagger sayesinde adını belki de hiç duymayacağım sanatçılar ve işleriyle tanıştım. Örneğin aşağıdaki proje gibi. Müthiş değil mi? 

3) Root Atelier: Root bir bitki dükkanı ve aynı zamanda atölyeler, danışmanlık be peyzaj projelendirme hizmetleri sunan yeşil mi yeşil bir hesap. @rootatelier sürdürülebilir bitki tasarımını ön planda tutmayı amaçlayan ve doğadan ilham alan bir ekibin hesabı. Altı aya yakın İstanbul'dan uzak yaşadığım için burada istediğim bollukta yeşil bitkiye bakamıyorum ama bu, Root gibi hesaplara bakarak içimin açılmasına engel değil tabi ki. Bir göz atın derim. 

Bu post'luk bu kadar. Umarım hoşunuza gitmiştir ilk üçlü. Sizlerin de önerilerinizi beklerim her zaman.

Sergi: Maziyi Korumak

Meşher, “Mâziyi Korumak” sergisiyle, 40. kuruluş yıldönümünü kutlayan Sadberk Hanım Müzesi’nden bir seçkiyi Beyoğlu’na taşıyor. Müzenin Arkeoloji ve Türk-İslam Sanatı bölümlerinden 200’ü aşkın çarpıcı örnek, ziyaretçileri Anadolu’nun uygarlıklar tarihinde bir zaman yolculuğuna çıkarıyor. Sergi, 16 Aralık’tan itibaren, Salı–Cuma günleri 11.00–17.00 arasında Meşher’de görülebilir.

Türkiye’nin ilk özel müzesi olan Sadberk Hanım Müzesi’nin arkeoloji ve Türk İslam sanatı koleksiyonlarından özenle kurgulanan “Mâziyi Korumak”, M.Ö. 6. binyıldan 20. yüzyıla uzanan döneme ait eserlerden derlenen seçki, Anadolu uygarlıklarının ve Osmanlı sanatının nadide örneklerindeki yaratıcılığın ve ustalığın öyküsünü anlatıyor.

Küratörlüğünü müzenin müdürü ve sanat tarihçisi Hülya Bilgi’nin yaptığı sergi, Anadolu’da yaşayan uygarlıkların maddi kültür kalıntılarını pişmiş toprak, cam, maden ve taş gibi farklı malzemelerden üretilmiş eserler üzerinden kesintisiz bir kronolojiyle gösteriyor. Sekizinci yüzyıldan Cumhuriyet’in ilk yıllarına uzanan Türk-İslam Bölümü ise çiniden gemi kandiline, ipekli dokumalardan ayakkabılara, özellikle Osmanlı sanatının doruk noktasına ulaştığı dönemlerin eserlerine odaklanıyor.

Sadberk Hanım Müzesi’nin de özellikle üzerinde durduğu, kültürel mirasın korunarak gelecek kuşaklara aktarılmasının önemine dikkat çeken sergi, Anadolu uygarlıklarının ve Osmanlı sanatının seçkin örneklerindeki yaratıcılığın ve ustalığın öyküsünü nadide nesnelerle ziyaretçilere sunuyor.

PS: Alexis Gritchenko'nun İstanbul Yılları sergisi hâlâ bu linkte çevrimiçi ziyarete açık. Aklınızda olsun. 

İyi gezmeler. 

Kitap Önerileri: Su Kürü ve Amerikana

Genç yazar Sophie Mackintosh'un 2018 Man Booker Ödülü'ne aday gösterilen ilk romanı Su Kürü'nü bitirdim. Ve bitirir bitirmez de yazmak istedim bu etkileyici romanı. Büyük olasılıkla üç kız kardeşin dışarıdaki yaşama karşı "korunaklı" büyütülmek adına maruz kaldıkları yetiştirilme şekli çok içinize dokunacak okurken. Hatta biraz da Educated (Talebe) romanında olduğu gibi hak gaspına karşı isyana benzer bir duygu oluşabilir içinizde. Bir tür duygusal -ve fiziksel- şiddet öyküsü bu. Sevgisizliğe mahkum edilme öyküsü - hem de en "sevilmesi gerekenler" yani aile tarafından. Çok etkilendim. Yeni eserlerini takip edeceğim genç bir yazarla tanışmış olduğum için de çok mutlu oldum. Öneriyorum. 

Bir şahane roman da Amerika'da yaşayan Nijeryalı yazar Chimamanda Ngozi Adiche'nin tam da kendisi gibi Amerika'da yaşayan Afrika kökenli insanlara karşı beyaz Amerikalıların bakışına değinen, ten rengi ve sosyal sınıflara göre yapılan ayrımcılığı hem çarpıcı hem de esprili (özellikle Ifemelu'nun blog yazıları müthişti) bir dille anlatan bir roman. Genç bir Nijeryalı kadın olarak toplumdaki kültür çatışmalarını, arkadaşlık ve aşk ilişkilerini anlatıyor Amerikana. Batılılaşmanın bir anlamda Batı'ya maruz kalma olduğuna da değiniyor kitabın arka kapağında çok güzel ifade edildiği gibi. Bu kitabı okur okumaz hemen Mor Amber'i de aldım ve kütüphanemin okunacaklar rafına ekledim. 

"Hiçbir şey olduğu gibi değil. Her şeyin başka bir anlamı olmak zorunda. Saçmalık. Geçen gün Marcia siyah kadınların şişmanlığının sebebinin bedenlerinin kölelik karşıtı hareketin sahneleri olması olduğunu söyledi. Tabii öyledir; hamburger ve gazoz kölelik karşıtı hareketse."

İyi okumalar! 

Contemporary İstanbul 2020

Her yıl heyecanla gezdiğimiz Contemporary İstanbul da bu yıl değişime uğradı haliyle. İlk kez online olarak gerçekleşecek. Bu kapsamlı sanat fuarının fiziksel olarak ilkbahar döneminde açılması bekleniyor. Ancak şimdilik 19 – 20 Aralık tarihlerinde ön gösterim, 21 Aralık – 6 Ocak tarihleri arasında ise genel ziyaretçiye açık olarak  virtual.contemporaryistanbul.com üzerinden yapılacak. 

Bu dijital platform, ziyaretçilerin, galerilerin ve sanatçıların gerçekten sürükleyici bir deneyim için birbirleriyle etkileşimde bulunmasına imkan veren  ve hatta gerçek zamanlı olarak uzaktan satın alma çalışmaları yapabileceği bir yapı sunuyor. Bu simbiyotik, deneyimsel platformun lansmanı, teknoloji ve sosyal ağın günlük hayatımıza etkilerinin daha net anlaşıldığı, 2020’nin küresel zorlukları küresel iletişim ve bağlantının öneminin vurgulandığı bir zamanda yapılıyor. Platform, dünyanın neresinde olurlarsa olsunlar, sanat hayranlarının ve meraklılarının sanat etkinliğinin keyfini çıkarmasına ve çevrimiçi özel içeriklere erişmesine olanak tanıyacak.

Pek çok bakımdan bu online ve izole yaşamı sevdiğimi söyleyebilirim. Ama sergileri fiziksel olarak gezmenin tadı kesinlikle bambaşka. Ve çok da özledim. Şimdilik online olarak takipte kalmak çok güzel olsa da, maskeleri atar atmaz kendimi ilk olarak galerilere atacağım sanıyorum. 

İyi hafta sonları!