Pragma

Uzun zamandır merakla bekliyorduk Buğra Gülsoy, Serhat Teoman ve Emre Erkan'ın kurdukları Get Yapım'ın ilk oyunu olan Pragma'yı. 31 Ocak için aldığımız biletleri kar nedeniyle erteleyip, aynı hücredeki beş seri katilin öyküsünü öğrenmek için 14 Şubat'ı beklemek zorunda kaldık. Bu özel güne yakışan cinsten kıpkırmızı bir oyun bizi bekliyordu; kan kırmızı!

Oyunun yazarı ve yönetmeni Buğra Gülsoy. Genç sanatçılar arasında hem farklı (ve riskli sayılabilecek) rolleri oynayacak cesarete sahip olması, hem dizi oyunculuğundan elde ettiği şöhretin tadını çıkarmak yerine bir tiyatro oluşumu kurarak burada da oyunculuk ve yönetmenlik yapmaya devam etmesi ve donanımlı olmaya verdiği önem nedeniyle çok sevdiğim ve takdir ettiğim bir isim. Bu oyunda da dünyanın en dehşet verici seri katillerinden Ted Bundy'yi başarıyla canlandırıyor. (Bu aralar Kuzey-Güney'deki bazı bakışları için de "aha, Pragma bakışı!" dediğimiz oluyor bu arada.:) )

Oyunda, yani aynı hücrenin içinde, yer alan diğer dört seri katil ise Richard Ramirez (Serhat Teoman), Andrei Chikatilo (Emre Erkan), Albert Fish (Mert Öner) ve oyun boyunca yerde ölü yatan Charles Manson! Hepsi idam mahkumu olan dört seri katil cam duvarlarla çevrili bir hücrede, bir nevi bir deneyin içinde gibiler. Biz de onları dışarıdan izliyoruz. "Suçlu olan ile olmayan arasında şeffaf bir cam olduğu" mesajını veren oyunda her insanın içindeki öldürme içgüdüsüne de gönderme yapılıyor. 

Bu azılı katillerin hepsinin kendilerine son derece normal gelen nedenleri var. Örneğin kendisine yamyam denmesinden hoşlanmayan (ama yaptıklarıyla bunu fazlasıyla hak eden, İncil'den başka kitap okumaması gerektiği fikriyle yetimhanede büyümüş olan) Albert Fish şöyle diyor: “Yaptıklarım yanlış olsaydı, bir melek beni durdururdu.” 1978-90 yılları arasında ellinin üzerinde kadın ve çocuğu öldüren iktidarsız, Rus seri katil Chikatilo bu cinayetleri cinsel bir tatmin için değil, sadece huzur bulabilmek için yaptığını söylüyor. Chikatilo'yu canlandıran Emre Erkan oyunculuk anlamında favorim oldu diyebilirim. Diğer karakterler konuşurken bile gözlerimi onun o hastalıklı mimiklerinden alamıyordum. Süperdi! Kadınların kendisine hayran olduğu, hapishanede evlenen ve yirmiden fazla cinayet işleyen Richard Ramirez kendisini yargılayan hakime "Ben iyinin ve kötünün ötesindeyim" diyor. Yaklaşık otuz kadına tecavüz edip, öldüren ve mahkemede kendi avukatlığını yapmayı tercih eden yakışıklı, zeki ve hiç de katil gibi görünmeyen Yale mezunu Ted Bundy "bir insanın ölüm ve yaşamına karar verebilme gücünden daha büyük ne olabilir ki?" diye soruyor.

Oyunla ilgili iki eleştirim olacak: bunlardan ilki bu ilgi çekici konu ve karakterler hakkında ön araştırma yapmadan giden bir seyircinin o hücrede tam olarak neler olup bittiğini anlayamayabileceği ve sıkılabileceği. O yüzden gitmeden önce bu fenomen katiller hakkında en azından birkaç satırlık bilgi sahibi olmanızı öneririm.  İkinci eleştirim ise cam hücre ile ilgili. Bu fikri güzel bulmakla birlikte hücrenin dört tarafında oturma fikrine pek bayılmadım. Evet, oyuncular sürekli hareketli oldukları için hepsini yeterince gördük, ama mesela Albert Fish ve Richard Ramirez'in son sahnelerini arkalarında olduğumuz için ya da önümüzdeki dekor kutularından dolayı izleyememiş olduk. Oyun, hücrenin üç tarafında seyirciler oturacak şekilde düzenlenmiş olsaydı çok daha iyi olabilirdi diye düşünüyorum.  

Sonuç olarak arkasında belli bir araştırma ve emek olan izlemeye değer bir çalışma çıkmış ortaya. Hepsinin ellerine sağlık diyorum. Mart ve Nisan ayları boyunca her Pazartesi ve Salı Garajistanbul'da oynayacak olan Pragma için biletlerinizi sadece (Grup Yorum vakası sonrasında artık adını bile anmak istemediğim) o gıcık bilet sitesinden almak zorunda değilsiniz. Garajistanbul gişesinden de bilet alabiliyorsunuz. Tel: 0-212-244 44 99.

İyi seyirler hepinize..