Temiz Ev ve Dünya Tiyatrolar Günü

Bu Çarşamba akşamı Şişli Cevahir AVM'deki DT sahnelerinden 2. Salon'da Temiz Ev adlı oyunu izledik. Dünyanın neresinde böyle bir salona gitsem iç dizaynını kesinlikle bir Türk mimarın yapmış olduğunu söyleyebilirdim sanırım! Daracık koltuk araları ve oturak yerleri dikey hale getirilerek kapanıp insanlara geçecek alan bırakması gereken ama bırakyan türden koltukları bir araya getiren bir iç mimar ancak Türk ve metrobüsleri de tasarlayanların zihniyetine yakın bir mimar olmalı! Neyse, tiyatro salonunun içini tasarlayan bir kişinin seyircileri düşünmesine ne gerek var değil mi?!

1974 doğumlu Amerikalı oyun yazarı Sarah Ruhl'un yazdığı oyunda beş temel karakter var. Kırklı yaşlarında bir kariyer kadını olan, hırslı, duygusallıktan uzak, yoğun bir tempoda çalışan doktor Lane. Aynı yaşlarda ve aynı tempoyu sürdüren kocası Charles. Evi temizlesin diye tuttukları, ama tek problemi temizlik yapmaktan hoşlanmamak olan Brezilyalı hizmetçi Matilde. Lane'in ablası, yaşamındaki eksiklikleri başka şeylerle telafi eden, sevgi dolu, duygusal, temizlik takıntılı Virginia. Charles'ın ölmek üzereyken kurtardığı bir hastası olan 67 yaşındaki son derece pozitif kadın Ana.

















İki perdelik ve yaklaşık iki saat süren oyunda modern insanın yaşamındaki ilişkiler, gerçek aşk ve sevgi gibi kavramlar sorgulanıyor. Gülmenin ve yaşama pozitif bakmanın önemi, annesi babasına gülerken ölen ve hayatı boyunca mükemmel bir espri bulma amacıyla yanıp tutuşan Matilde ve hastalığına ve aşka karşı gösterdiği yaklaşımıyla Ana karakterleri üzerinden aktarılıyor. Emeği, özveriyi ve karşılıksız sevmeyi Virginia'da ve Charles'ın modifiye olmuş aşamalarında görürken galiba Lanekarakterinde de yaşamı daha doyumlu ve mutlu yaşamak için güzel yaşlanmak, zengin olmak, iyi bir işinin olması falan gibi maddi şeylerden çok biraz hoşgörü, anlayış ve sevginin yeterli olabileceğini ve insani hırslarımızın aslında bizi ne kadar anlamsızca hırpaladığını ve yalnız bıraktığını görüyoruz. Hiçbir fikrimiz olmadan gittiğimiz bu yeni DT oyununu beğenerek izlediğimi söyleyebilirim. Oyuncular genel olarak rollerine çok oturmuş ve başarılıydılar ama özel favorim kesinlikle Virginia karakterini canlandıran Sema Çeyrekbaşı oldu. İzlemenizi tavsiye ederim. Biletler için elbette Mybilet'e gidiyoruz.

Bu arada biliyorsunuz bugün Dünya Tiyatrolar Günü. Hem bu güzel günü kuluyor hem de Ali Poyrazoğlu'nun Ödünç Yaşamlar adlı kitabındaki bir yazısından yapacağım alıntıyla yazımı bitirmek istiyorum. "Seyirci neden tiyatroya gider?" sorusunun yanıtını usta tiyatrocu Ali Poyrazoğlu'ndan duyalım:

Seyirci, tiyatronun bir eğlenerek düşünme biçimi olduğunu biliyor. Bazılarına çok tuhaf gelebilir, ama insanoğlu düşünürken çok eğlenir. Eğlendirirken düşündüren, ortak bir yaratım sürecinin parçası olmak için gider tiyatroya. İnsan üstüne düşünmek, daha önce düşündüklerini gözden geçirmek, varoluşuna sağlam nedenler bulmak için sanatın peşinde koşar insanoğlu. Bütün bunları yaparken yaşamın temel ilkesi olan hazzın peşinde olduğunu bilir. Yaşamı, yaşamını her gün yeniden şekillendireceği, çamurdan bir heykel gibi avuçlarının içinde yoğurabilmek için, dünyaya her gün yeniden biçim vermek için okur, dinler, izler ve kendi sesini bulur.

Ve der ki, "Yaşamın karşısında pısıp kalmadım. İzledim, düşündüm, başkaldırdım. Yenilmedim, ezilmedim. Bugünü ve yarını yeniden kurmak istiyorum. Tek gerçek, değişimde. Bütün günahlarıyla ve sevaplarıyla insanı seviyorum. Bir ot gibi değil, bir çağdaş insan gibi bu dünyadan geçmek istiyorum.

Çağıma tanık olarak.

Bu yüzden insanla ve insanın her haliyle ilgiliyim. Tiyatro bütün bu düşüncelerime ve isteklerime cevap verdiği için tiyatroya gidiyorum. Benim olan bir şeye sahip çıkıyorum. Türk tiyatrosu yalnızca tiyatrocuların değil, seyircinin de tiyatrosudur. Ülkemin tiyatrosuna sahip çıkıyorum. Ülkemdeki çürümeye 'dur' diyebilmek için yaşama dört elle sarılıyorum."

Sanırım bu soruya daha güzel bir yanıt verilemezdi.
Dünya Tiyatrolar Günümüz Kutlu Olsun!